NVO „Prvo udruženje roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju“ počelo je sa radom u oktobru 1997g.i prvo je formirano udruženje roditelja ovog tipa u Crnoj Gori.U februaru 2000. g. preregistrovano je u NVO i upisano u registar NVO kod nadležnog ministarstva. Nastalo je okupljanjem roditelja u okviru programa ” Igračkoteka“ tj. Biblioteka igračaka pod pokroviteljstvom Save the children. Udruženje je dobrovoljna, samostalna, neprofitna ,socio-humanitarna organizacija čiji je osnovni cilj postizanje najvećeg mogućeg stepena samostalnosti,edukacije i socijalne inkluzije djece i omladine sa smetnjama u psiho-fizičkom razvoju. Naša MISIJA je uticanje na stvaranje jednakosti i potpune integracije djece i omladine sa smetnjama u razvoju, u sve sfere društva, bez obzira na stepen i vrstu smetnje,podrškom razvoju usluga zdravstvene i socijalne zaštite, obrazovanja, zapošljavanja,jačanje porodice kao i podizanje nivoa svijesti društva o njihovim pravima i mogućnostima. Naša VIZIJA je stvoriti uslove u društvu koji će djecu i omladinu sa smetnjama u razvoju prihvatiti bez vrijednosnih ograničenja. Naš CILJ je okupljanje roditelja koji imaju djecu sa smetnjama u tjelesnom i mentalnom razvoju,građana humanista, donatora, sponzora i stručnjaka, koji žele da pomognu akcije udruženja radi socijalizacije, rehabilitacije, integracije u društvenu i radnu sredinu djece sa smetnjama u razvoju.

NVU “Djeca Crne Gore” je osnovana krajem 2009. godine. Osnivači su bivši zaposleni u međunarodnoj humanitarnoj organizaciji Save the Children UK. Procesom gašenja te organizacije, njeni zaposleni su osjetili potrebu da nastave sa radom na programima koje je godinama sprovodio Save the Children. Stoga, članovi organizacije imaju značajno iskustvo menadžmenta projekata, u sprovođenju raznih obuka, javnom zastupanju isl. NVU „Djeca Crne Gore” je osnovana kao nestranačka, nevladina i neprofitna organizacija koja se bavi socijalnom inkluzijom, kroz pružanje podrške i pomći marginalizovanoj djeci, djeci sa posebnim obrazovnim potrebama i djeci u riziku. Ovo udruženje radi na uspostavljanju bolje saradnje između vladinog i nevladinog sektora koji se bavi socijalnom inkluzijom. Oblasti djelovanja udruženja su: zaštita djece i inkluzivno obrazovanje. Cilj udruženja jeste primjena dobrih modela prakse u polju socijalne inkluzije, naučno i stručno istraživanje, povezivanje institucija, kao i implementacija konkretnih aktivnosti u cilju unaprijeđenja društvenog života i ostvarivanje dječijih prava, sa fokusom na marginalizovanu djecu, djecu sa posebnim obrazovnim potrema i djecu u riziku u Crnoj Gori. Ciljne grupe udruženja su: -Djeca sa posebnim obrazovnim potrebama, djeca u riziku i uopšte marginalizovana djeca; -Roditelji djece sa posebnim obrazovnim potrebama i marginalizovane djece, kao i djece u riziku; -Nastavno osoblje, direktori škola, stručna služba; -mediji, šira javnost; -civilni sektor; -vladin sektor, itd.

Udruženje roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju ,,Staze” je osnovano u decembru 2001. godine. Inicijatori osnivanja Udruženja su roditelji djece i omladine sa smetnjama u razvoju i građani koji žele aktivno da učestvuju u kreiranju i poboljšanju politike i prakse koja obezbjeđuje djeci i omladini sa smetnjama u razvoju život bez diskriminacije i potpuno učešće u životu zajednice. Roditelji djece i omladine sa smetnjama u razvoju su njihovi legitimni predstavnici i pokretači različitih aktivnosti koje doprinose njihovom uključivanju u sve sfere društvenog života. Njihova prava i kvalitet života odgovornost su svih nas, a ne samo državnih institucija. U svom dosadašnjem radu Udruženje je dalo veliki doprinos promovisanju i utemeljenju inkluzivnog obrazovanja kao najboljeg modela obrazovanja djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori. Projekte NVU ,,Staze” su podržali mnogi međunarodni i domaći donatori kao što su: UNDP, Open Society Institute (SOROS), Save the children UK, Komisija za raspodjelu dijela prihoda od igara na sreću, Zavod za zapošljavanje Crne Gore – Biro rada Podgorica, Fond za aktivno građanstvo (FAKT), Co-operating Netherlands Foundations for Central and Eastern Europe (CNF), Scan Fonds, Komisija za raspodjelu sredstava nevladinim organizacijama (Skupštine Crne Gore), USAID/ORT, Coca Cola Hellenic, Glavni grad – Podgorica (Komisija za saradnju sa nevladinim organizacijama i za raspodjelu sredstava za projekte nevladinim organizacijama), Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori i Ambasada Kraljevine Norveške u Beogradu. Članovi NVU ,,Staze” su roditelji djece i omladine sa smetnjama u razvoju koji učlanjenjem stiču pravo da njihova djeca budu korisnici usluga ovog Udruženja. NVU ,,Staze” pruža usluge za 70 – oro djece i omladine sa smetnjama u razvoju koja se školuju u redovnom obrazovnom sistemu.

Prema zvaničnim podacima WHO (Svjetske zdravstvene organizacije) 10% populacije ima neku vrstu invaliditeta. U Crnoj Gori ne postoji zvanična evidencija o djeci sa teškoćama u razvoju ali se po statistici WHO očekuje da ih ima oko 20 000 sa nekom vrstom smetnje u razvoju, a sa ozbiljnijim stepenom smetnje od 7 000 do 10 000.Konvencija o pravima djeteta UN je usvojena 1989. god. i u članu 23 piše: Dijete sa smetnjama u razvoju ima pravo na posebnu njegu, obrazovanje i osposobljavanje za rad koji će mu obezbijediti potpun i dostojan život i postizanje za njega najvišeg stepena samostalnosti i socijalne integracije.U stvarnosti u odnosu prema djeci sa teškoćama u razvoju su prisutne predrasude, nedovoljna informisanost i neadekvatna zakonska regulativa u oblasti obrazovanja i zdravstvene i socijalne zaštite.Da bi skrenuli pažnju javnosti na našu djecu i pomogli da ostvare prava koja im pripadaju rođenjem mi smo osnovali organizaciju Zračak nade. Udruženje roditelja djece sa teškoćama u razvoju Zračak nade je NVO osnovana 1. februara 2002. god. koja se bavi poboljšanjem položaja djece i omladine sa teškoćama u razvoju i njihovom integracijom u društvenu sredinu i zastupa socijalni model invalidnosti. Udruženje zastupa stav da djeci sa teškoćama u razvoju treba pružiti izjednačene šanse za odrastanje kao i drugoj djeci da bi se, kada odrastu, uključili ravnopravno u socijalnu, političke, ekonomske i ostale sfere života. Udruženje trenutno ima 100 članova, roditelja djece sa cerebralnom paralizom, RPM-om, autizmom, epilepsijom, mišićnom distrofijom kao i drugim oblicima smetnji u razvoju. Članovi smo mreže Udruženja roditelja djece sa teškoćama u razvoju na nivou Crne Gore Naša inicijativa.

Udruženje je osnovano 2001.godine a registrovano 11.01.2002. godine. kao nevladina organizacija socio-humanitarnog karaktera. Članovi udruženja su roditelji djece sa smetnjama u razvoju, njih 84 i 86 djece jer imamo dvije porodice koje imaju po dvoje djece sa smetnjama u razvoju. Okupljanje roditelja inicirala je britanska humanitarna organizacija Save the children, projektom „Biblioteka igračaka“ uz podršku lokalnih vlasti koji su dodijelili prostor za rad od 150 m² koji opremljen da se u njemu mogu realizovati aktivnosti koje doprinose ostvarivanju ciljeva Udruženja (kancelarija, prostorija za roditelje,igračkoteka…) Dobra saradnja Udruženja I lokalnih vlasti traje od osnivanja I na početku smo ostvarili partnerstvo na dva projekta: “Biblioteka igračaka” I otvaranje prvog Dnevnog centra u Crnoj Gori koji je realizovan uz podršku UNICEF-a I Ministarstva rada I socijalnog staranja. Udruženje je aktivno učestvovalo i u izradi Lokalnih planova akcije koji su rađeni u našoj opštini:Lokalni planovi akcije u oblasti invalidnosti, Lokalni plan zadjecu od 2012-2016, Lokalni plan za socijalnu inkluziju I razvoj socijalnih usluga-servisa. Od osnivanja pa do danas djeca u Igračkoteci dobijaju neophodnu podršku stručnjaka:psihologa,logopeda,defektologa I fizioterapeuta. Roditelji se osnažuju kroz psiho – socijalnu podršku, kako bi što više mogli da pomognu svom djetetu.